Bệnh mạch vành – hay còn gọi là bệnh tim thiếu máu cục bộ – là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do tim mạch. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời đóng vai trò sống còn. Nhiều người thắc mắc: Siêu âm tim có phát hiện bệnh mạch vành không? Và nếu không may mắc bệnh, bệnh mạch vành có chữa khỏi được không? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp tất cả những câu hỏi đó một cách rõ ràng và dễ hiểu nhất.

1. Bệnh mạch vành là gì?

Bệnh mạch vành (còn gọi là bệnh động mạch vành) là tình trạng các động mạch cung cấp máu cho tim bị thu hẹp do sự tích tụ lâu ngày của các mảng xơ vữa – bao gồm chất béo, cholesterol và các tế bào viêm – bám vào thành mạch. Khi lớp mảng bám này phát triển, lòng mạch trở nên chật hẹp, giảm lưu lượng máu giàu oxy nuôi tim, làm tăng nguy cơ thiếu máu cơ tim.

Theo thời gian, mạch vành trở nên cứng và mất tính đàn hồi, khiến tim phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu đi nuôi cơ thể. Nếu một mảng xơ vữa bị nứt, có thể hình thành cục máu đông gây tắc hoàn toàn mạch vành, dẫn đến cơn nhồi máu cơ tim cấp tính – một tình huống đe dọa tính mạng nếu không xử trí kịp thời.

Ngoài nhồi máu cơ tim, bệnh cũng có thể tiến triển thành suy tim (khi cơ tim không còn đủ lực bơm máu) hoặc gây rối loạn nhịp tim. Đây là các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống và tuổi thọ người bệnh.

Chính vì vậy, việc hiểu rõ bệnh mạch vành, nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và chủ động tầm soát tim mạch định kỳ là cách quan trọng giúp bạn kiểm soát bệnh tốt hơn và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân gây ra bệnh mạch vành

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh mạch vành là do sự hình thành các mảng xơ vữa – cấu tạo từ cholesterol, chất béo và tế bào viêm – tích tụ dọc theo thành động mạch. Khi các mảng bám này dày lên, chúng làm hẹp hoặc thậm chí bít tắc lòng mạch, khiến dòng máu giàu oxy khó lưu thông đến cơ tim. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Các yếu tố nguy cơ không thể thay đổi:

-Tuổi tác: Nguy cơ tăng cao theo độ tuổi.

-Giới tính: Nam giới có tỷ lệ mắc cao hơn nữ giới từ 2–3 lần.

-Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người từng mắc bệnh mạch vành, nguy cơ của bạn cũng cao hơn.

-Yếu tố di truyền và chủng tộc: Một số nhóm dân tộc có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn.

Các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được:

-Hút thuốc lá: Làm tổn thương thành mạch và tăng hình thành mảng xơ vữa.

-Thừa cân – béo phì: Làm tăng gánh nặng cho tim và rối loạn chuyển hóa.

-Lười vận động: Giảm khả năng điều hòa huyết áp, mỡ máu và đường huyết.

-Tăng huyết áp: Làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu.

-Đái tháo đường: Gây rối loạn chuyển hóa lipid, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.

-Rối loạn mỡ máu: Gây tích tụ cholesterol xấu (LDL) trong lòng mạch.

-Căng thẳng, lo âu kéo dài: Làm tăng áp lực lên tim và hệ mạch máu.

Việc nhận diện sớm các yếu tố nguy cơ – đặc biệt là những yếu tố có thể điều chỉnh – sẽ giúp mỗi người chủ động kiểm soát sức khỏe tim mạch, giảm thiểu rủi ro và phòng ngừa bệnh mạch vành hiệu quả. Dù thuộc nhóm nguy cơ nào, điều quan trọng nhất vẫn là xây dựng một lối sống lành mạnh và tầm soát định kỳ để bảo vệ trái tim bạn mỗi ngày.

Triệu chứng điển hình:

-Đau thắt ngực: cảm giác nặng, bóp nghẹt ở ngực, thường lan ra cổ, vai, tay trái.

-Khó thở, đặc biệt khi hoạt động.

-Mệt mỏi, hoa mắt, choáng váng.

-Tim đập nhanh, loạn nhịp.

Có những trường hợp không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi xảy ra cơn nhồi máu cơ tim – vì vậy việc tầm soát sớm là vô cùng quan trọng.

Siêu âm tim có phát hiện được bệnh mạch vành không?

Bệnh mạch vành (Coronary Artery Disease – CAD) là căn bệnh tim mạch thường gặp, đặc biệt ở người cao tuổi, gây ra do sự thu hẹp hoặc tắc nghẽn mạch vành – hệ thống động mạch chuyên vận chuyển máu giàu oxy đến nuôi tim. Khi mạch vành bị tổn thương, lượng máu cung cấp cho cơ tim bị hạn chế, dẫn đến thiếu máu cơ tim cục bộ, tiềm ẩn nguy cơ nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim và suy tim.

Trong quá trình tầm soát và chẩn đoán, siêu âm tim là một trong những phương pháp hình ảnh học được sử dụng phổ biến. Dù không trực tiếp nhìn thấy mảng xơ vữa hay đánh giá rõ tình trạng hẹp của mạch vành, siêu âm tim vẫn giúp phát hiện các dấu hiệu gián tiếp nghi ngờ bệnh mạch vành thông qua việc quan sát:

-Chức năng co bóp của cơ tim: Nếu có vùng cơ tim co bóp yếu, bất thường hoặc rối loạn vận động thành tim, đó có thể là dấu hiệu cho thấy vùng cơ tim đó đang thiếu máu do mạch vành bị tắc.

-Kích thước buồng tim: Buồng tim giãn rộng bất thường có thể là phản ứng khi tim phải hoạt động bù trừ do lưu lượng máu không đủ.

-Rối loạn chức năng tim: Siêu âm có thể phát hiện tình trạng giảm phân suất tống máu hoặc rối loạn van tim đi kèm, thường gặp ở bệnh nhân có bệnh lý mạch vành lâu năm.

Mặc dù siêu âm tim không phải là phương tiện tối ưu để xác định chính xác mức độ hẹp mạch vành, nhưng đây là một xét nghiệm không xâm lấn, an toàn, giá trị trong việc đánh giá chức năng tim và định hướng chẩn đoán. Trong trường hợp nghi ngờ, bác sĩ có thể chỉ định thêm các kỹ thuật chuyên sâu như: chụp mạch vành (CT hoặc DSA), siêu âm tim gắng sức, xạ hình tưới máu cơ tim… để xác nhận chẩn đoán.

Bệnh mạch vành có chữa khỏi được không?

Bệnh mạch vành là bệnh mạn tính, nghĩa là không thể “chữa khỏi hoàn toàn”, nhưng có thể kiểm soát tốt và sống khỏe mạnh lâu dài nếu điều trị đúng cách.

1. Điều trị nội khoa

-Dùng thuốc kiểm soát huyết áp, mỡ máu, đường huyết.

-Thuốc giãn mạch vành, kháng kết tập tiểu cầu, chống đông máu…

-Điều chỉnh lối sống: bỏ thuốc lá, ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên.

2. Can thiệp mạch vành

-Đặt stent mạch vành: mở rộng đoạn mạch bị hẹp, giúp máu lưu thông trở lại.

-Phẫu thuật bắc cầu mạch vành: thay thế đoạn mạch bị hẹp bằng đoạn mạch khác.

Mục tiêu điều trị là kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm (nhồi máu cơ tim, suy tim) và nâng cao chất lượng cuộc sống.

3. Khả năng “khỏi bệnh” là gì?

-Nếu người bệnh tuân thủ điều trị tốt, thay đổi lối sống lành mạnh, và được can thiệp đúng lúc, thì có thể sống khỏe mạnh như người bình thường.

-Trường hợp phát hiện và điều trị sớm, nguy cơ tái phát hoặc biến chứng nghiêm trọng được giảm đáng kể.

Khi nào cần đi kiểm tra bệnh mạch vành?

Hãy chủ động thăm khám tim mạch nếu bạn có các triệu chứng sau:

-Đau thắt ngực, đặc biệt khi gắng sức

-Khó thở, mệt mỏi bất thường

-Hồi hộp, đánh trống ngực

-Có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch

-Có yếu tố nguy cơ: hút thuốc, tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao

Tầm soát sớm - sống khỏe lâu dài. Đừng đợi đến khi xuất hiện cơn đau tim mới kiểm tra tim mạch!

Tóm lại

-Siêu âm tim không thể nhìn thấy mạch vành nhưng có thể phát hiện gián tiếp bệnh mạch vành qua rối loạn vận động cơ tim.

-Bệnh mạch vành không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát tốt, sống khỏe mạnh nếu điều trị đúng cách và duy trì lối sống khoa học.

Hãy quan tâm đến trái tim của bạn – vì đó là bộ máy duy trì sự sống. Khám tim định kỳ, phát hiện sớm bệnh mạch vành là cách bảo vệ sức khỏe hiệu quả nhất.

Để đặt lịch tầm soát sản phụ khoa & chẩn đoán hình ảnh sản nhi với đội ngũ bác sĩ giỏi tại Hệ Thống Y Khoa Diamond, Quý khách vui lòng liên hệ HOTLINE (028) 3930 75 75 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY  .

Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng Y KHOA DIAMOND - APPLE hoặc Y KHOA DIAMOND - GG PLAY  để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Nguồn: Y Khoa Diamond tổng hợp và cố vấn chuyên môn từ đội ngũ Bác sĩ.