Bệnh sởi là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Dù đã có vắc-xin phòng ngừa, nhưng mỗi năm vẫn có nhiều ca mắc sởi, nhất là vào mùa Đông - Xuân khi thời tiết thuận lợi cho virus phát triển. Vậy dấu hiệu bệnh sởi là gì? Cách chữa bệnh sởi ra sao? Làm thế nào để phòng tránh hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

1. Bệnh Sởi Là Gì?

Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus sởi (Measles morbillivirus) thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Đây là bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp thông qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Sởi thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến người lớn nếu chưa từng tiêm phòng.

Bệnh sởi thường xuất hiện nhiều vào mùa Đông - Xuân, đặc biệt tại các khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp. Nếu không được kiểm soát tốt, sởi có thể bùng phát thành dịch lớn, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

2. Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Sởi

Bệnh sởi có thời gian ủ bệnh từ 7-14 ngày và diễn tiến qua 3 giai đoạn chính:

Giai đoạn 1: Ủ Bệnh (7-14 ngày)

Trong giai đoạn này, virus sởi xâm nhập vào cơ thể nhưng chưa có biểu hiện rõ ràng. Người bệnh chưa có triệu chứng nhưng đã có thể lây nhiễm cho người khác.

Giai đoạn 2: Khởi Phát (3-5 ngày)

-Sốt cao đột ngột (có thể trên 39-40°C)

-Ho khan, chảy nước mũi

-Viêm kết mạc mắt, mắt đỏ, chảy nước mắt

-Mệt mỏi, chán ăn

-Xuất hiện các hạt nhỏ màu trắng xám (dấu Koplik) trên niêm mạc miệng, đối diện răng hàm thứ nhất. Đây là dấu hiệu đặc trưng của bệnh sởi.

Giai đoạn 3: Phát Ban (4-7 ngày)

-Ban sởi xuất hiện theo thứ tự từ sau tai, trán, mặt, cổ rồi lan xuống ngực, lưng, bụng và tứ chi.

-Ban có màu hồng, nổi gờ nhẹ, không gây ngứa.

-Khi ban bay, vùng da sẽ để lại vết thâm, có thể bong vảy nhẹ.

Sau khi ban lặn, người bệnh dần hồi phục nhưng vẫn cần theo dõi để tránh biến chứng.

3. Hình Ảnh Bệnh Sởi

Ảnh Đặc Trưng Của Bệnh Sởi:

Hình ảnh dấu Koplik trong miệng

Hình ảnh ban đỏ trên cơ thể

Hình ảnh tổn thương do biến chứng viêm phổi, viêm não

4. Biến Chứng Nguy Hiểm Của Bệnh Sởi

Mặc dù hầu hết các trường hợp sởi đều tự khỏi, nhưng bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

-Viêm phổi

-Viêm não, viêm màng não

-Tiêu chảy nặng

-Viêm tai giữa, có thể dẫn đến mất thính lực

-Suy dinh dưỡng do cơ thể hấp thu kém trong giai đoạn bệnh

Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, người lớn trên 20 tuổi, phụ nữ mang thai và người có hệ miễn dịch yếu có nguy cơ cao gặp biến chứng nghiêm trọng.

5. Cách Điều Trị Bệnh Sởi Hiệu Quả

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị virus sởi. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.

Chăm Sóc Tại Nhà

-Hạ sốt: Dùng paracetamol hoặc ibuprofen theo hướng dẫn của bác sĩ.

-Bổ sung nước: Uống nhiều nước lọc, nước hoa quả, cháo loãng để tránh mất nước.

-Vệ sinh cá nhân: Lau người bằng nước ấm, giữ vệ sinh răng miệng, nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý.

-Chế độ dinh dưỡng: Ăn thức ăn dễ tiêu, giàu vitamin A giúp tăng cường miễn dịch.

Điều Trị Bệnh Sởi Ở Người Lớn

Bệnh sởi ở người lớn thường nghiêm trọng hơn so với trẻ em do nguy cơ biến chứng cao. Khi mắc bệnh, người lớn cần:

-Nghỉ ngơi hoàn toàn: Tránh làm việc quá sức, giữ cơ thể thư giãn để phục hồi nhanh hơn.

-Bổ sung vitamin A và C: Giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ tổn thương mắt và viêm phổi.

-Hạ sốt và giảm đau: Dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ.

-Vệ sinh da: Tắm bằng nước ấm, mặc quần áo thoáng mát để tránh nhiễm trùng da.

-Hạn chế tiếp xúc với người khác: Giúp ngăn chặn lây lan virus sởi trong cộng đồng.

Điều Trị Bệnh Sởi Ở Trẻ Nhỏ

Trẻ nhỏ mắc bệnh sởi cần được theo dõi sát sao do nguy cơ biến chứng cao. Khi chăm sóc trẻ tại nhà, cha mẹ cần:

-Hạ sốt đúng cách: Dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ, lau người bằng nước ấm để giúp bé hạ nhiệt.

-Bổ sung vitamin A: Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi mắc sởi nên được bổ sung vitamin A để giảm nguy cơ biến chứng.

-Cho trẻ uống đủ nước: Bù nước bằng dung dịch oresol, nước lọc hoặc nước trái cây.

-Chế độ ăn giàu dinh dưỡng: Cho bé ăn cháo loãng, súp, sữa để cung cấp năng lượng và tăng cường sức đề kháng.

-Vệ sinh mắt, mũi, miệng: Dùng nước muối sinh lý để nhỏ mắt, rửa mũi và vệ sinh miệng hằng ngày.

-Hạn chế tiếp xúc với người khác: Giữ trẻ cách ly trong khoảng 7-10 ngày để tránh lây nhiễm.

-Đưa trẻ đến bệnh viện ngay nếu có dấu hiệu nguy hiểm: Sốt cao kéo dài, khó thở, co giật, hôn mê hoặc xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng.

Khi Nào Cần Nhập Viện?

Nếu người bệnh có các triệu chứng sau, cần đến bệnh viện ngay:

-Sốt cao liên tục không giảm

-Khó thở, tím tái

-Co giật, hôn mê

-Xuất hiện biến chứng viêm phổi, viêm não

6. Phòng Ngừa Bệnh Sởi

Tiêm Phòng Sởi

Tiêm vắc-xin là biện pháp phòng ngừa sởi hiệu quả nhất. Lịch tiêm chủng khuyến nghị:

-Mũi 1: Khi trẻ 9 tháng tuổi

-Mũi 2: Khi trẻ 18 tháng tuổi

-Người lớn chưa từng mắc sởi có thể tiêm vắc-xin phòng bệnh.

Các Biện Pháp Phòng Tránh Khác

-Giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên

-Đeo khẩu trang khi đến nơi đông người

-Cách ly người mắc bệnh để tránh lây lan

Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh bằng vắc-xin và các biện pháp vệ sinh cá nhân. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh giúp người bệnh được điều trị kịp thời, giảm nguy cơ biến chứng. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ mắc sởi, hãy đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị đúng cách.

Nguồn: Y Khoa Diamond tổng hợp và cố vấn chuyên môn từ đội ngũ Bác sĩ.