Chọc ối là thủ thuật y khoa phổ biến trong thai kỳ để chẩn đoán các dị tật bẩm sinh, các bệnh lý di truyền và tình trạng nhiễm trùng bào thai. Thủ thuật này giúp bác sĩ lấy mẫu nước ối từ túi ối bao quanh thai nhi để tiến hành các xét nghiệm cần thiết.

Mục đích của thủ thuật chọc ối

Chọc ối thường được chỉ định khi có nguy cơ cao thai nhi mắc các bệnh di truyền hoặc dị tật bẩm sinh. Các mục đích chính bao gồm:

- Xét nghiệm di truyền: Xác định các bất thường về nhiễm sắc thể, ví dụ như hội chứng Down, hội chứng Edwards, hội chứng Patau và các bệnh lý di truyền khác.

- Chẩn đoán nhiễm trùng bào thai: Xác định nguy cơ nhiễm trùng trong tử cung.

- Đánh giá tình trạng phổi của thai nhi: Khi thai nhi có nguy cơ sinh non, thủ thuật chọc ối giúp đánh giá khả năng hoạt động của phổi, đặc biệt là ở các thai kỳ muộn.

- Xét nghiệm các dị tật bẩm sinh: Phát hiện các bất thường khác liên quan đến cấu trúc cơ thể hoặc rối loạn phát triển.

Thủ thuật chọc ối được thực hiện như thế nào?

Thủ thuật chọc ối thường diễn ra từ tuần thứ 15 - 20 của thai kỳ, khi túi ối đã có đủ nước để tiến hành thủ thuật an toàn.

Quy trình chọc ối bao gồm các bước chính:

- Siêu âm để xác định vị trí của thai nhi: Trước khi chọc ối, bác sĩ sử dụng máy siêu âm để quan sát và xác định vị trí chính xác của thai nhi, nhau thai, và túi ối. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ chạm vào thai nhi hoặc nhau thai trong quá trình chọc ối.

- Vệ sinh và gây tê: Bác sĩ sẽ làm sạch và sát khuẩn vùng bụng của người mẹ. Mặc dù thủ thuật này không cần gây tê toàn thân, nhưng bác sĩ có thể sử dụng thuốc gây tê tại chỗ để giảm bớt cảm giác khó chịu trong quá trình chọc ối.

- Chọc kim và lấy mẫu nước ối: Bác sĩ dùng một kim tiêm dài và mảnh, đâm qua thành bụng vào túi ối để lấy khoảng 15-20 ml nước ối. Lượng nước ối này là đủ để tiến hành các xét nghiệm cần thiết mà không ảnh hưởng đến lượng nước ối trong tử cung.

- Siêu âm kiểm tra: Sau khi lấy mẫu, bác sĩ tiến hành siêu âm một lần nữa để kiểm tra tình trạng thai nhi và đảm bảo không có biến chứng xảy ra.

Thời gian và cảm giác khi thực hiện

- Thời gian thực hiện: Thủ thuật chọc ối thường chỉ kéo dài từ 20 đến 30 phút, trong đó thao tác chọc kim chỉ khoảng vài phút.

- Cảm giác của mẹ bầu: Mẹ bầu có thể cảm thấy một chút đau nhẹ hoặc khó chịu ở vùng bụng khi kim chọc qua da. Tuy nhiên, cảm giác này chỉ thoáng qua và nhanh chóng biến mất.

Rủi ro và tác dụng phụ của chọc ối

Chọc ối được coi là thủ thuật an toàn nhưng cũng tiềm ẩn một số rủi ro nhỏ. Các biến chứng có thể bao gồm:

- Rủi ro sẩy thai: Có một tỷ lệ rất nhỏ (khoảng 0,1-0,3%) nguy cơ sẩy thai sau khi chọc ối. Tỷ lệ này thấp, nhưng vẫn cần được lưu ý và cân nhắc kỹ lưỡng.

- Rò rỉ nước ối: Trong một số ít trường hợp, nước ối có thể rò rỉ sau khi chọc ối, tuy nhiên thường sẽ tự ngừng chảy trong vài ngày mà không gây hại cho mẹ và bé.

- Nhiễm trùng: Nếu quy trình không được thực hiện trong điều kiện vô trùng, có nguy cơ nhiễm trùng, nhưng tỷ lệ này rất thấp.

- Co thắt tử cung: Một số mẹ bầu có thể gặp tình trạng co thắt nhẹ sau khi chọc ối. Đây là phản ứng bình thường và sẽ hết sau vài ngày.

Những lưu ý trước và sau khi chọc ối

- Trước khi chọc ối: Mẹ bầu cần thảo luận với bác sĩ về các nguy cơ và lợi ích của thủ thuật, đặc biệt là khi có tiền sử bệnh lý hoặc có nguy cơ cao. Ngoài ra, không nên ăn uống quá no trước khi thực hiện để tránh khó chịu.

- Sau khi chọc ối: Sau khi chọc ối, mẹ bầu cần nghỉ ngơi và hạn chế vận động mạnh trong 24 giờ đầu. Nếu thấy có dấu hiệu bất thường như đau bụng nhiều, chảy máu hoặc rỉ nước ối, cần liên hệ ngay với bác sĩ để kiểm tra.

Khi nào cần cân nhắc chọc ối?

Chọc ối không phải là thủ thuật bắt buộc đối với tất cả các thai phụ. Các trường hợp nên cân nhắc chọc ối bao gồm:

- Mẹ bầu trên 35 tuổi: Ở tuổi này, nguy cơ thai nhi mắc các dị tật di truyền cao hơn, do đó chọc ối giúp kiểm tra chính xác tình trạng sức khỏe của thai nhi.

- Tiền sử gia đình mắc bệnh di truyền: Nếu gia đình có người thân mắc các bệnh lý di truyền, chọc ối sẽ giúp phát hiện các bệnh lý này sớm.

- Kết quả siêu âm hoặc xét nghiệm máu bất thường: Nếu các xét nghiệm sàng lọc ban đầu có kết quả bất thường, bác sĩ có thể khuyến nghị chọc ối để có kết quả chính xác hơn.

Chọc ối là một thủ thuật hữu ích trong việc chẩn đoán các vấn đề sức khỏe của thai nhi và giúp mẹ bầu có thông tin đầy đủ để chuẩn bị tốt nhất cho việc chăm sóc thai kỳ. Tuy thủ thuật này tiềm ẩn một số rủi ro nhỏ, nhưng với kỹ thuật và phương tiện y khoa hiện đại, chọc ối hiện nay đã trở nên an toàn hơn rất nhiều. 

Điều quan trọng là mẹ bầu cần tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ và theo dõi sức khỏe chặt chẽ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Để đặt lịch khám, Quý khách hàng vui lòng gọi đến tổng đài (𝟬𝟮𝟴) 𝟯𝟵𝟯𝟬 𝟳𝟱 𝟳𝟱 hoặc đặt lịch trực tiếp website https://ykhoadiamond.com/ trên toàn Hệ Thống Y Khoa Diamond để được hỗ trợ.

Nguồn: Y Khoa Diamond tổng hợp và cố vấn chuyên môn từ đội ngũ Bác sĩ.