Ho kéo dài, sốt hoặc cảm giác nặng ngực – đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của một bệnh lý hô hấp. Nhưng liệu đó là viêm phế quản hay viêm phổi? Hai bệnh này thường dễ nhầm lẫn vì có triệu chứng khá giống nhau, nhưng mức độ nguy hiểm thì rất khác. Việc phân biệt đúng không chỉ giúp người bệnh yên tâm hơn mà còn quyết định đến hướng điều trị và khả năng phòng ngừa biến chứng.
Viêm phế quản và viêm phổi: khác nhau thế nào?
- Viêm phế quản: là tình trạng viêm nhiễm tại các ống dẫn khí lớn (phế quản). Bệnh thường do virus, gây ho khan hoặc ho có đờm, khò khè, nhưng đa số lành tính và tự hồi phục sau vài tuần.
- Viêm phổi: là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại phế nang – “túi khí nhỏ” trong phổi, nơi trao đổi oxy. Đây là bệnh lý nguy hiểm hơn, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hô hấp và gây tử vong nếu không điều trị kịp thời.
Điểm phân biệt quan trọng: Vị trí tổn thương – phế quản (đường dẫn khí) so với phế nang (túi khí).
Số liệu cảnh báo
- Viêm phổi là nguyên nhân gây tử vong do nhiễm trùng hàng đầu thế giới, với khoảng 2,5 triệu ca tử vong/năm (WHO, 2021). Trong đó, trẻ em dưới 5 tuổi và người cao tuổi chiếm tỷ lệ đáng kể.
- Viêm phế quản cấp tính phổ biến hơn, thường do virus (chiếm ~90% ca, theo CDC), nhưng có thể chuyển thành viêm phổi nếu không theo dõi, đặc biệt ở người có sức đề kháng yếu.
Triệu chứng phân biệt
| Triệu chứng |
Viêm phế quản |
Viêm phổi |
| Ho |
Ho khan hoặc có đờm trong |
Ho nhiều, đờm vàng/xanh, đôi khi có máu |
| Sốt |
Nhẹ hoặc không sốt |
Sốt cao, ớn lạnh |
| Khó thở |
Nhẹ – trung bình |
Nặng hơn, kèm đau tức ngực |
| Nghe phổi |
Ran rít, ran ngáy |
Ran ẩm, ran nổ, giảm thông khí |
| X-quang |
Có thể thấy dấu hiệu dày đường phế quản hoặc tăng đánh dấu mạch máu phế quản, nhưng thường không rõ như viêm phổi |
thường xuất hiện dưới dạng các vùng đậm (opacity) gây che mờ cấu trúc phổi (consolidation, patchy). |
Hình ảnh X-quang - Viêm phế quản
Hình ảnh X-quang - Viêm phổi
Ở trẻ em và người cao tuổi
- Trẻ <5 tuổi: dễ tiến triển từ viêm phế quản sang viêm phổi, do đường thở nhỏ, sức đề kháng chưa hoàn thiện. WHO khuyến cáo: trẻ ho kèm thở nhanh, khó thở, rút lõm lồng ngực cần được đi khám ngay.
- Người già: hệ miễn dịch suy yếu, bệnh nền nhiều → nguy cơ biến chứng nặng cao hơn.
PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc BV Phổi Trung ương tuyên truyền về bệnh phổi. Ảnh: VGP/Hiền Minh
Nguy cơ và biến chứng
- Viêm phế quản: thường ít biến chứng, nhưng có thể làm nặng bệnh nền (hen, COPD).
- Viêm phổi: có thể gây suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, áp xe phổi và tử vong nếu không được phát hiện sớm.
Hướng xử lý
- Viêm phế quản cấp: nghỉ ngơi, bù nước, thuốc giảm ho/long đờm. Kháng sinh không cần thiết trừ khi có nhiễm khuẩn.
- Viêm phổi: cần chẩn đoán và điều trị theo nguyên nhân (thường là kháng sinh), có thể phải nhập viện và hỗ trợ thở oxy.
Không nên tự ý mua thuốc, đặc biệt là kháng sinh, vì có thể che lấp triệu chứng và làm bệnh nặng hơn.
Lời Khuyên Từ Y khoa Diamond
Viêm phế quản và viêm phổi không giống nhau – một bên thường lành tính, một bên có thể đe dọa tính mạng. Nhưng vì triệu chứng khá giống, người bệnh không thể tự phân biệt chính xác nếu không có sự thăm khám và chẩn đoán hình ảnh (X-quang, siêu âm phổi).
Khám sức khỏe định kỳ và kiểm tra chuyên khoa hô hấp là chìa khóa để:
- Phát hiện sớm bệnh lý tiềm ẩn.
- Tránh biến chứng nguy hiểm.
- Bảo vệ sức khỏe lâu dài cho cả gia đình.
Tại Hệ thống Y khoa Diamond, chúng tôi đồng hành cùng khách hàng trong việc phát hiện, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý hô hấp với:
- Hệ thống chẩn đoán hình ảnh hiện đại (X-quang, CT, xét nghiệm máu).
- Quy trình khám khoa học – tiết kiệm thời gian.
- Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hô hấp giàu kinh nghiệm.
Liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn & hỗ trợ nhanh nhất:
Địa chỉ: 179 – 181 Võ Thị Sáu, Phường Xuân Hòa, TP.HCM
Tổng đài đặt hẹn: (028) 3930 75 75
Zalo: https://zalo.me/925725163206079049
Tìm kiếm
369
