Tuyến giáp – bộ phận nhỏ bé nằm ở vùng cổ trước, nhưng lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc điều hòa các hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ tuyến giáp là gì, chức năng của nó ra sao và những vấn đề sức khỏe nào có thể phát sinh khi tuyến giáp gặp trục trặc. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tuyến giáp và cách chăm sóc, bảo vệ nó tốt nhất!

Tuyến giáp là gì?

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết có hình dạng giống con bướm, nằm ở phía trước cổ, ngay dưới yết hầu. Đây là bộ phận sản xuất ra các hormone tuyến giáp (chủ yếu là T3 – triiodothyronine và T4 – thyroxine), đóng vai trò then chốt trong việc điều hòa chuyển hóa năng lượng, kiểm soát nhịp tim, thân nhiệt và nhiều chức năng khác trong cơ thể.

Chức năng của tuyến giáp

Tuyến giáp đảm nhận những chức năng quan trọng sau:

- Điều hòa chuyển hóa năng lượng: Hormone tuyến giáp kiểm soát tốc độ đốt cháy calo của cơ thể.

-Ổn định nhịp tim: Giúp nhịp tim duy trì ổn định, phù hợp với nhu cầu hoạt động.

-Cân bằng nhiệt độ cơ thể.

-Hỗ trợ phát triển não bộ và hệ thần kinh.

-Điều hòa chức năng tiêu hóa, cơ bắp và xương khớp.

Các bệnh lý thường gặp ở tuyến giáp

Một số bệnh lý phổ biến liên quan đến tuyến giáp bao gồm:

1. Cường giáp (Hyperthyroidism): Tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone.

2. Suy giáp (Hypothyroidism): Tuyến giáp hoạt động kém, sản xuất không đủ hormone.

3. Bướu cổ: Tuyến giáp bị phì đại bất thường.

4. Viêm tuyến giáp (Hashimoto): Một bệnh tự miễn gây tổn thương tuyến giáp.

5. Nốt tuyến giáp và ung thư tuyến giáp: Xuất hiện các khối u hoặc nốt bất thường trong tuyến giáp.

Nguyên nhân gây ra các vấn đề bệnh tuyến giáp

Nguyên nhân của bệnh tuyến giáp có thể xuất phát từ:

-Yếu tố di truyền.

-Thiếu hụt hoặc dư thừa i-ốt trong chế độ ăn.

-Tác nhân tự miễn (cơ thể tấn công chính tuyến giáp).

-Tác dụng phụ của một số loại thuốc.

-Nhiễm virus, vi khuẩn.

-Stress kéo dài, lối sống thiếu lành mạnh.

Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh tuyến giáp

Triệu chứng của bệnh tuyến giáp khá đa dạng, tùy thuộc vào loại bệnh:

-Cường giáp: Sụt cân nhanh, tim đập nhanh, hồi hộp, run tay, khó ngủ, lo lắng, mắt lồi.

-Suy giáp: Tăng cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi, da khô, táo bón, nhịp tim chậm, trầm cảm.

-Bướu cổ: Xuất hiện khối u ở cổ, khó nuốt, khó thở.

-Rụng tóc, lạnh tay chân, giảm trí nhớ, chu kỳ kinh nguyệt bất thường cũng có thể là dấu hiệu.

Phương pháp chẩn đoán bệnh tuyến giáp

Bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp sau để chẩn đoán:

-Xét nghiệm máu: Kiểm tra nồng độ hormone T3, T4, TSH.

-Siêu âm tuyến giáp: Xác định kích thước, cấu trúc tuyến giáp.

-Xạ hình tuyến giáp (iod phóng xạ): Đánh giá chức năng hấp thu i-ốt.

-Sinh thiết tế bào: Kiểm tra các nốt tuyến giáp nghi ngờ ung thư.

Biến chứng của các vấn đề tuyến giáp nếu không được điều trị

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh tuyến giáp có thể gây ra:

-Bệnh tim mạch (rối loạn nhịp tim, suy tim).

-Loãng xương.

-Vô sinh, sảy thai.

-Suy giảm trí nhớ, trầm cảm.

-Hôn mê do suy giáp nặng.

-Nguy cơ ung thư tuyến giáp.

Phương pháp điều trị bệnh tuyến giáp

Tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể lựa chọn:

-Dùng thuốc hormone thay thế (đối với suy giáp).

-Thuốc kháng giáp (đối với cường giáp).

-Phẫu thuật cắt bỏ một phần/tất cả tuyến giáp.

-Điều trị iod phóng xạ.

-Theo dõi định kỳ với trường hợp bướu lành tính, không gây triệu chứng.

Chế độ ăn uống và lối sống ảnh hưởng đến tuyến giáp

Để tuyến giáp hoạt động ổn định, cần lưu ý:

-Bổ sung i-ốt đầy đủ, nhưng không nên quá dư thừa.

-Ăn thực phẩm giàu selenium (hạt điều, hạt hướng dương) và kẽm.

-Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, chứa nhiều đường và chất béo bão hòa.

-Tránh hút thuốc lá, giảm căng thẳng, ngủ đủ giấc.

-Duy trì tập luyện thể dục đều đặn.

-Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bất thường.

Tuyến giáp dù nhỏ bé nhưng ảnh hưởng đến toàn bộ sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn. Hiểu rõ về tuyến giáp, nhận biết các dấu hiệu bất thường và chủ động thăm khám định kỳ chính là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe lâu dài. Hãy quan tâm hơn đến tuyến giáp ngay từ hôm nay!

Nếu bạn quan tâm và cần tham vấn trực tiếp với đội ngũ bác sĩ Sản Phụ Khoa hàng đầu, xin vui lòng liên hệ ngay: Hotline: (028) 3930 75 75 để được hỗ trợ !

Nguồn: Y Khoa Diamond tổng hợp và cố vấn chuyên môn từ đội ngũ Bác sĩ.